προστρόπαιος

και δωρ. τ. ποτιτρόπαιος και ποιητ. τ. προστρόπιος, -ον, Α [προστροπή]

1. (ως επίθ. και ως ουσ.) α) αυτός που στρέφεται προς το μέρος κάποιου

β) μτφ. (για άνθρωπο μιασμένο από φόνο ή έγκλημα ή ασέβεια) αυτός που στρέφεται προς έναν θεό ή άνθρωπο επιζητώντας εξαγνισμό (α. «ἕδραν ἔχοντα προστρόπαιον», Αισχύλ.

β. «θάκει δὲ προστρόπαιος ἐν χεροῑν ἔχων κόμας ἐμάς», Σοφ.)

2. το αρσ. ως ουσ. ὁ προστρόπαιος

α) ικέτης που ζητά εκδίκηση («προστρόπαιος ἑστίας μολὼν πάλιν τλήμων Θυέστης», Αισχύλ.)

β) μιαρός άνθρωπος («ὅστις κτανὼν μητρὸς γεραιὸν πατέρα προστρόπαιος ὤν ἔγημε τὴν τεκοῡσαν», Ευρ.)

γ) μίασμα («οὐδενὶ οὐδὲν προστρόπαιον καταλείψει», Αντιφ.)

δ) (με παθ. σημ.) θεός προς τον οποίο απευθύνεται κανείς ζητώντας εκδίκηση, εκδικητής θεός («οἱ τῶν θανόντων προστρόπαιοι», Αντιφ.)

3. το ουδ. ως ουσ. τὸ προστρόπαιον

η ενοχή

4. φρ. α) «προστρόπαιος τῆς πόλεως» — αυτός που επιφέρει μίασμα στην πόλη

β) «προστρόπαιον αἷμα» — ενοχή για φόνο («καὶ τῷδε προστρόπαιον αἷμα προσβολών», Ευρ.).